ประวัติศาสตร์ไทยสมัยรัตนโกสินทร์ : การปฏิรูปการปกครอง

เป็นหนังสือประกอบการสอนวิชา HI ๔๕๒ ประวัติศาสตร์ไทย ณ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า จังหวัดนครนายก

เนื้อความบางส่วน

“…รัชกาลที่ ๕ ก็มิได้ทรงทอดทิ้งการศึกษาที่มีอยู่แล้ว เช่น โรงเรียนของพวกคริสเตียน และการศึกษาของพระ ซึ่งมีการเรียนพระธรรมวินัยอยู่แล้ว บุตรเจ้านายที่เรียนดี ทรงส่งไปศึกษาวิชาภาษาอังกฤษที่สิงคโปร์ สำหรับการศึกษาของสตรี ทรงตั้งโรงเรียนสุนันทาลัยขึ้นใน พ.ศ. ๒๔๒๓ ต่อมาได้ทรงจัดตั้งโรงเรียนนายร้อย นายสิบขึ้น เพื่อฝึกหัดเป็นทหารโดยเฉพาะ ครั้นมีนักเรียนเพิ่มขึ้นมาก จึงทรงมีพระราชดำริว่าการศึกษาไม่ควรจำกัดอยู่ในกรมทหารมหาดเล็ก   ใน พ.ศ. ๒๔๒๕ ทรงตั้งโรงเรียนเฉพาะนายทหารมหาดเล็ก ให้โรงเรียนที่มีอยู่เดิมสอนวิชาทั่วๆ ไป ผู้ต้องการศึกษาวิชาทหารซึ่งถือว่าเป็นวิชาเฉพาะ ให้แยกไปเรียนทีหลัง…"